Crash B-17 Flying Fortress 42-30602 “ DRY RUN IV “
Hoe beleefde ik als 6-jarige jongen de laatste twee oorlogsjaren in Westerklooster (Kloosterburen) heb ik me weleens afgevraagd. Hoeveel belevenissen heb ik in die tijd gehad; gezien mijn leeftijd toen, moeten het er toch wel veel zijn geweest. Ja, we haden een "zwien" in de schuur in een hok gemaakt van stropakken. Ik heb spinnen geleerd op, ik denk haast, een zelf door Pa gemaakt spinnewiel, samen met Klaas de Vries, tabaksbladeren aan een touw rijgen, die dan in de schuur aan de balken werden opgehangen te drogen. We kregen ze later als gesneden tabak van Niemeijer tabaksfabriek terug. Oliedraaien op de keukentafel, de keutels kwamen in de kachel, de olie werd in flessen opgehangen aan een garentje in de regenbak.
Kijken naar de condensstrepen van de formaties B17 bommenwerpers aan de heldere blauwe lucht.
Dat zijn de Tommies, zij mijn Pa dan. Twee Duitse soldaten die midden in de nacht in de schuur hielpen de boomstammen die Pa met buurman Nico ?? hadden omgezaagd, in blokken te zagen en kapot te hakken. Moeke had nog wat Bohnenkaffee.
De morgen daarop vond Pa ze aan de dijk, ze hadden zichzelf van kant gemaakt. Pa had ze niet kunnen helpen aan een onderduikadres. (Was niet vertrouwd). Een fietsbel halen bij fietsenmaker Klamer in Kruisweg en den later weer terugbrengen.
Na de oorlog hoorde ik van Pa dat er onderduikadressen in zaten.
En dan wat er vast in mijn geheugen is geprent: Het neerstorten van een Amerikaanse bommenwerper in Molenrij.
Het was ongeveer kwart over 2, half 3, van maandag 13 december 1943. Ik weet nog dat het niet erg koud was en dat de zon scheen. Ik was met mijn vader, hij was leider van het distributiekantoor in Kloosterburen, op het kantoor. Het kantoor was gevestigd in het eerste lokaal van de oude openbare lagere school. Nu achter het huis Hoofdstraat 46, waar Stalman woont, waar eerder de
zaak van Dijkenga en later het Oldtimer Museum was gevestigd. Politieman Aalders was ook in het kantoor, kennelijk voor een onderzoekje. Hij had zijn pistool altijd in een van zijn laarzen gestoken. Gek, dat zulke details je altijd bij blijven.
Hij riep plotseling: "Doar komt 'n braandend vloigtuug hier rechtop aan, kom d'r oet as de sodemieter".
Ik keek door het venster naar buiten en zag een vliegtuig naar beneden komen.
Er kwam rook uit een van de vleugels, we renden met al het personeel naar de weg, sprongen over de sloot en renden het veld in. Gelukkig kwam het vliegtuig achter de molen in Molenrij neer op het land van Julius Hegge. Het toestel kwam op ongeveer 100 meter ten zuiden van de molen neer.
Tijdens de crash sloeg een hoeveelheid grond en een onderdeel van het toestel over het "Riegstermoar" heen. Dit onderdeel bleek een generator van het toestel ze zijn, dat de fiets van de jongens van schipper De Jong raakte, die daar met zijn boot lag, waardoor de fiets helemaal werd verbogen en niet meer was te gebruiken. Schipper De Jong kon deze dynamo wel gebruiken als stroomopwekker voor zijn boot. Maar twee dagen later kwamen Duitse militairen de dynamo opeisen en moest De Jong het ding afgeven. Een paar dagen later kwamen de twee soldaten terug met 60 gulden voor een nieuwe fiets! Ze hadden kennelijk een collecte onder de soldaten gehouden.
De neergestorte B-17f Flying Fortress
De Boeing B-17 Flying Fortress was een Amerikaanse 4-motorige zware bommenwerper voor de lange afstand.
B-17's werden in de Tweede Wereldoorlog op grote schaal zowel boven Europa als in de Pacific ingezet. Vanwege zijn geduchte en in de loop van zijn ontwikkeling steeds verder verbeterde bewapening kreeg het toestel de bijnaam Flying Fortress (vliegend fort).
Raid op Kiel
Op maandag 13 december 1943 deden meer dan 600 B-17f's mee met de Raid op Kiel, waarvan 38 van de 96 Bomber Group, de Chesmore's crew B-17f 42-30602, eenheid 96 BG/388 BS behoorde daar ook toe. Het havencomplex was het doel omdat hier de Duitse Marine lag en ook reparaties werden uitgevoerd. Door de strenge vorst bevroren de Browning .50 machinegeweren en konden daardoor slecht schieten. Ook het slechte zicht belemmerde de aanval op Kiel, zodat veel vliegers boven Hamburg hun bommen loslieten. Het noodlot slaat toe voor de Chesmore's crew B-17f 42-30602 'Dry Run IV', op de terugreis van Kiel naar de basis Snetterton worden ze boven Ostfriesland geraakt door luchtafweergeschut (Flak, (Flieger Abwehr Kanone)) en vervolgens aangevallen op een hoogte van 6700 meter door twee Junker-88 C-6 nachtjagers. Het neerhalen is toegeschreven aan Lt. Hermann Stock met de Junker 88c-6 NJG 3/12 van de Luftwaffe, Ostfriesland, Fliegerhorst Vechta bij Oldenburg.
Bemanning van de B-17f 42-30602
De crew van de B-17f 42-30602 is gesprongen boven Pieterburen en werd door de Duitsers onmiddellijk gevangengenomen en krijgsgevangen gemaakt. Het toesel was op de terugreis van de raid op Kiel.
Foto van Chesmore bemanning B-17f, genomen op 16-10-1943. B-17f 42-30602 "Dry Run IV".
Bemanning van de B-17f 42-30602 "Dry Run IV", eenheid 96 BG/388 BS
Achter staande van L-R
1. Vincenzo Vicalli, Turret Gunner/Engineer - Technische sergeant
2. Corney Let, Radio Operator - Staff sergeant
3. James F Simpson, Turret Gunner - Staff sergeant
4. Earl C. Fahl, Tail Gunner - Staff sergeant
5. James E.F. Collins, Waist Gunner Left - Staff sergeant
6. Nicholas Popadya, Waist Gunner Right - Staff sergeant
Voor aan gehurkt van L-R
1. Emery R. Chesmore, Piloot - 2de luitenant
2. John J. Chesnut, CoPiloot - 2de luitenant
3. Arthur Leedy, Navigator - 2de luitenant
4. John Vincent Mathews, Bombardier - 2de luitenant
- NB. Nicholas Popadya zat niet in de B17f 42-30602 tijdens de crash.
Toen zat G. L. Frosdick er als Radio operator en Corney Lett als Waist Gunner Righ
- NB. G. L. Frosdick als Radio operator
De gehele bemanning van de B-17 Flying Fortress 42-30602 “ DRY RUN IV “ hebben de Tweede Wereldoorlog overleeft, vanaf maandag 13 december 1943 als krijgsgevangenen in diverse kampen in Duitsland, Oostenrijk en Polen.
Met dank aan Pieter Rijskamp, Molenrij